Soạn bài Đồng chí - Kết nối tri thức

Trang trước Trang sau

Với soạn bài Đồng chí trang 38, 39 Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 8.

Soạn bài: Đồng chí - Cô Lê Hạnh (Giáo viên VietJack)

* Trước khi đọc

Câu 1. (trang 37 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Ở lớp 6 và lớp 7, em đã được học những thể thơ nào? Đọc một bài thơ thuộc một trong những thể thơ đó.

Trả lời:

Những thể thơ đã được học: lục bát, bốn chữ, năm chữ, tự do.

Một số bài thơ như: Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con,...

Câu 2. (trang 37 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nêu tên một bài thơ viết về tình đồng chí, đồng đội trong những năm chiến tranh mà em đã học, đã đọc.

Trả lời:

Một số bài như: Đồng dao mùa xuân (Nguyễn Khoa Điềm), Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật),…

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.

Số tiếng trong mỗi dòng thơ: 7/8

Số dòng trong mỗi khổ thơ: 

Khổ 1: 7 dòng

Khổ 2: 10 dòng

Khổ 3: 3 dòng

Vần và nhịp thơ: vần chân, vần lưng, 

Nhịp thơ: 3/2/2

2. Những điều góp phần hình thành tình đồng chí ở những người lính.

Cơ sở của tình đồng chí qua sáu câu thơ đầu :

- Cùng nguồn gốc, giai cấp, cảnh ngộ : đều là nông dân từ những vùng quê nghèo.

- Cùng chí hướng, nhiệm vụ : súng bên súng đầu sát bên đầu, cùng mang trong mình tình yêu nước, quyết tâm chiến đấu vì đất nước.

- Cùng nhau trải qua gian khó : đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.

3. Tình cảm của những người đồng chí dành cho nhau.

Chi tiết, hình ảnh biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm nên sức mạnh tinh thần của người lính cách mạng :

- Sự cảm thông sâu xa những tâm sự, nỗi lòng của nhau : nỗi nhớ, lo toan quê nhà, giếng nước, gốc đa, những hình ảnh thân thương, bình dị đều mang nỗi xót xa Ruộng nương anh gửi bạn thân cày...nhớ người ra lính.

- Chia sẻ gian lao, thiếu thốn Áo anh rách vai / Quần tôi có vài mảnh vá ... Chân không giày ; có những khoảnh khắc cùng trải qua đau khổ từng cơn ớn lạnh, sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Bài thơ nói về tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, sâu nặng của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu. Tình đồng chí góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và phẩm chất của những người lính cách mạng. Qua đó hiện lên hình tượng chân thực, giản dị mà cao đẹp của anh bộ đội cụ Hồ thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.

Soạn bài Đồng chí | Hay nhất Soạn văn 8 Kết nối tri thức

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Những đặc điểm của thể thơ tự do thể hiện như thế nào qua bài thơ Đồng chí.

Trả lời:

- Trong bài Đồng chí, đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện là: về số chữ, số câu không có luật lệ cố định nào về niêm, luật, đối, vần. Bài thơ tự do sử dụng âm thanh, hình tượng, màu sắc, đa dạng, phong phú, biểu thị những câu từ đơn giản, khá mới lạ, cách tân,mang tính cách tân, không chứa hình ảnh cũ kỹ,....

Câu 2. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):   Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Xác định mạch cảm xúc được thể hiện qua các phần của bài thơ.

Trả lời:

Bài thơ có thể chia làm 3 phần:

- 7 câu đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí.

- 10 câu tiếp: Biểu hiện và sức mạnh tình đồng chí.

- 3 câu cuối: Hình ảnh và biểu tượng về người lính.

Mạch cảm xúc tiếp tục khơi mở trong những hình ảnh, chi tiết biểu hiện tình đồng chí và sức mạnh của tình đồng chí. Bài thơ khép lại với cảm xúc lắng đọng trước biểu tượng đẹp về tình đồng chí.

Câu 3. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài thơ thể hiện lời tâm tình của ai với ai? Theo em, việc chọn nhân vật thể hiện cảm xúc như vậy có ý nghĩa gì?

Trả lời:

- Bài thơ thể hiện lời tâm tình của tác giả với người đồng chí của mình.

- Việc chọn nhân vật để thể hiện vẻ đẹp sức mạnh của tình đồng chí , đồng đội nhưng ở mỗi đoạn sức nặng của tư tưởng và cảm xúc được dẫn dắt và dồn tụ vào những dòng thơ gây ấn tượng sâu đậm

Câu 4. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Qua sáu câu thơ đầu, em hiểu gì về khởi nguồn của tình đồng chí giữa những người lính? Xác định và nêu ý nghĩa của những hình ảnh có tác dụng làm nổi bật tình cảm đó.

Trả lời:

- Ở 6 dòng đầu: cơ sở hình thành tình đồng chí. 

- Dòng 7 có cấu trúc đặc biệt (chỉ một từ với dấu chấm than) như một phát hiện, một lời khẳng định sự kết tinh tình cảm giữa những người lính.

Câu 5. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Dòng thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Điều đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện mạch cảm xúc của bài thơ?

Trả lời:

 - Dòng thơ thứ bảy của bài thơ rất ngắn gọn, chỉ có hai từ, kết thúc bằng dấu chấm than. Vang lên như một phát hiện “Đây chính là tình đồng chí”.

- Dòng thơ này là dòng thơ dùng để nối kết đoạn trước và đoạn sau nó. Đoạn trước là cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí, đoạn sau là những biểu hiện cụ thể.

Câu 6. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Tìm những chi tiết thể hiện tình đồng chí ở các khổ thơ 3, 4. Những chi tiết ấy thể hiện tình đồng chí như thế nào?

Trả lời:

Những chi tiết, hình ảnh biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm nên sức mạnh tinh thần của người lính cách mạng. NHững chi tiết ấy thể hiện rõ sự cảm thông sâu xa cùng những tâm sự, nỗi lòng của nhau: nỗi nhớ, lo toan quê nhà, giếng nước, gốc đa, những hình ảnh thân thương, bình dị đều mang nỗi xót xa, ruộng nương anh gửi bạn thân cày...nhớ người ra lính.

Câu 7. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phân tích hình ảnh “đầu súng trăng treo” ở cuối bài thơ.

Trả lời:

Hình ảnh “đầu súng trăng treo”, vừa là hình ảnh tả thực, vừa là hình ảnh mang chất lãng mạn bay bổng. Hai hình ảnh này có sự trái ngược nhau, súng tượng trưng cho tinh thần chiến đấu bảo vệ cuộc sống tốt đẹp, tổ quốc yên bình, tuy nhiên súng cũng là sự chết chóc, sự tàn khốc. Còn trăng tượng trưng cho cái đẹp, nét đẹp dịu dàng, nên thơ của cuộc sống thanh bình.

Câu 8. (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):  Xác định cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Đồng chí.

Trả lời

Cảm hứng chủ đạo trong bài này là cảm hứng về một tình yêu trong sáng, tràn đầy sức sống, niềm tin và hi vọng. Tình yêu trong bài thơ đã mang đến cho con người ánh sáng sự sống, niềm tin và hi vọng. Bài thơ cũng chính là nỗi nhớ trong tình yêu và những rung cảm, cảm nhận trong không gian thiên nhiên. Điều đó được biểu hiện ở chi tiết “nắng đã vàng hanh”, “tiếng sếu vọng sông gày”, đây là những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh hay cũng chính là cảm hứng của bài thơ. “Em ở nhà xa, em có hay”, câu thơ thể hiện suy nghĩ đắn đo liệu người đó có còn biết nỗi niềm này hay không. Hình ảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của “anh” đến với “em”. Bài thơ cũng ca ngợi tình đồng chí cao đẹp, những người chiến sĩ chung mục tiêu, chung lý tưởng cùng chung ý chí chiến đấu. Bài thơ còn là lời khẳng định đanh thép về sức mạnh của tình đồng chí có thể vượt qua khó khăn thử thách và chiến thắng mọi kẻ thù. 

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về tình đồng chí được thể hiện trong bài thơ.

Đoạn văn tham khảo

Trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu, hai tiếng "đồng chí" vang lên thật thiết tha, cảm động. Với nhan đề Đồng chí, bài thơ đã nói lên được bản chất cách mạng của tình đồng đội, đồng thời cũng nói lên ý nghĩa sâu sắc của tình đồng đội. Câu thơ thứ bảy trong bài thơ cũng chỉ gồm hai tiếng: "Đồng chí". Câu này có ý nghĩa quan trọng trong bố cục của toàn bài. Nó đánh dấu một mốc mới trong mạch cảm xúc và bao hàm những ý nghĩa sâu xa. Sáu câu thơ đầu là tình đồng đội tri kỷ, đến đây được nâng lên thành tình đồng chí thiêng liêng. Đồng chí nghĩa là không chỉ có sự gắn bó thân tình mà còn là cùng chung chí hướng cao cả. Những người đồng chí- chiến sĩ hòa mình trong mối giao cảm lớn lao của cả dân tộc. Gọi nhau là đồng chí thì nghĩa là đồng thời với tư cách họ là những con người cụ thể, là những cá thể, họ còn có tư cách quân nhân, tư cách của "một cây" trong sự giao kết của "rừng cây”, nghĩa là từng người không chỉ là riêng mình. Hai tiếng đồng chí vừa giản dị, thân mật lại vừa cao quý, lớn lao là vì thế.

Bài giảng: Đồng chí - Cô Trương San (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 8 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 8 Kết nối tri thức khác