Lý thuyết Kinh tế Pháp luật 10 Cánh diều Bài 12: Bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Trang trước Trang sau

Với tóm tắt lý thuyết Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Bài 12: Bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn KTPL 10.

1. Giới thiệu bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

a) Cơ cấu tổ chức

- Bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Viêt Nam bao gồm các cơ quan:

+ Quốc hội

+ Chủ tịch nước Chính phủ

+ Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân

+ Chính quyền địa phương

+ Hội đồng bầu cử quốc gia và Kiểm toán nhà nước.


Một phiên họp của Quốc hội	Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc

b) Đặc điểm, nguyên tắc tổ chức và hoạt động

- Bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có đặc điểm là:

+ Quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân

Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tham gia bầu cử Quốc hội khóa XV

+ Mang tính thống nhất.

- Bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc:

+ Pháp quyền xã hội chủ nghĩa

+ Tập trung dân chủ

+ TĐảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhà nước.

2. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

a) Vị trí và chức năng

- Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.

Kì họp thứ X của Quốc hội khóa XV

b) Cơ cấu tổ chức và hoạt động

- Cơ cấu tổ chức của Quốc hội gồm các đại biểu, đứng đầu là Chủ tịch Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

- Để thực hiện các chức năng của mình, Quốc hội thành lập các cơ quan chuyên môn (1 Hội đồng các Ủy ban) và định kì họp 1 năm 2 lần.

3. Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Chủ tịch nước là người đứng đầu nhà nước, thay mặt nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại, thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân.

- Chủ tịch nước có các chức năng, nhiệm vụ:

+ Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh;

+ Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao

+ Quyết định tặng thưởng huân huy chương, các giải thưởng nhà nước

+ Quyết định phong, thăng, giáng, tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải quân,...

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kí quyết định Công bố Hiến Pháp (năm 2013)

4. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

a) Vị trí và chức năng của Chính phủ

- Chính phủ thống nhất quản lí, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Nhà nước;

- Bảo đảm hiệu lực của bộ máy nhà nước từ Trung ương đến cơ sở

- Bảo đảm việc tôn trọng và chấp hành Hiến pháp và pháp luật;

- Phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm ổn định và nâng cao đời sống vật chất và văn hoá của nhân dân.

b) Cơ cấu tổ chức và hoạt động của Chính phủ

- Chính phủ gồm Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tuyên thệ nhậm chức

- Hoạt động của Chính phủ thể hiện ba hình thức thông qua phiên họp của Chính phủ, thông qua hoạt động của Thủ tướng Chính phủ và thông qua hoạt động của các thành viên Chính phủ.

5. Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân

a) Tòa án nhân dân

- Toà án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

- Toà án nhân dân gồm Toà án nhân dân tối cao và các Toà án khác do luật định.

- Toà án nhân dân có nhiệm vụ: bảo vệ công lí, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Một phiên xét xử của Tòa án nhân dân

b) Viện kiểm sát nhân dân

- Viện Kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.

- Viện Kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện Kiểm sát khác do luật định.

- Viện Kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ:

+Bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân,

+ Bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

+ Góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Kiểm sát viên tham gia tranh luận tại phiên tòa

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Trang trước Trang sau

Giải bài tập lớp 10 Cánh diều khác