Giáo án Văn 8 bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh - Giáo án Ngữ văn lớp 8

Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

- HS đọc.

H: Mỗi văn bản trên trình bày,giới thiệu giải thích điều gì ?

I. Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

1.Văn bản thuyết minh trong đ/s con người:

a. Bài tập / 114

- Văn bản “ Cây dừa Bình Định” trình bày lợi ích của cây dừa, lợi ích này găn với đặc điểm của cây dừa mà cây khác không có, sự gắn bó của cây dừa với người dân Bình Định.

- Văn bản “Tại sao lá cây lại có màu xanh lục”. Giải thích về tác dụng của chất diệp lục làm cho lá cây có màu xanh.

- Văn bản “ Huế”. Giới thiệu Huế là trung tâm văn hoá lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng của Huế.

H: Em thường gặp những loại văn bản này ở đâu?

- Trong mọi lĩnh vực của đời sống.

H:Em có thể kể tên một số văn bản cùng loại mà em biết? Trình bày văn bản sưu tầm?

- Thuyết minh về máy giặt, bếp ga, một loại thuốc. Thông tin trên bao bì sản phẩm...

H: Các văn bản trên cung cấp cho em những vấn đề gì?

H:Các văn bản cung cấp tri thức bằng cách nào?

- Các văn bản trên là văn bản thuyết minh,

H: Vậy em hiểu văn bản như thế nào là văn bản thuyết minh ?

- Là kiểu văn bản cung cấp những tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của sự vật hiện tượng bằng cách trình bày, giải thích, giới thiệu.

- HS đọc câu hỏi xác định yêu cầu.

H: Các văn bản trên có thể xem là văn bản tự sự hay miêu tả, nghị luận biểu cảm không? tại sao?

- Nó không mang đặc điểm của văn bản m/t, tự sự hay nghị luận.

H: Chúng khác với văn bản ấy ở chỗ nào? Văn bản thuyết minh không dùng hư cấu tưởng tượng, tri thức phải khách quan khoa học, người viết phải tôn trọng sự thật.

*Nhận xét:

⇒ Thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của sự vật hiện tượng trong tự nhiên, xã hội bằng cách trình bày, giới thiệu, giải thích.

H: Các văn bản trên có điểm chung nào khiến chúng trở thành một kiểu riêng?

( Đều cung cáp các kiến thức khách quan về sự vật, hiện tượng)

H: Các văn bản trên đã thuyết minh về đối tượng bằng phương thức nào?

H: Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh có đặc điểm gì?

H: Từ các bài tập trên, em rút ra kết luận gì về đặc điểm của văn bản thuyết minh?

- Gọi hs đọc ghi nhớ sgk/ 117

v2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:

Bài tập/ 116

*Nhận xét.

- Các văn bản trên không phải là văn bản tự sự hay miêu tả, nghị luận mà là một kiểu văn bản riêng vì:

+) Nó cung cấp tri thức khách quan, trung thực làm cho ta hiểu đặc điểm, tính chất, nguyên nhân sự vật hiện tượng.

+)Thuyết minh bằng phương pháp trình bày, giới thiệu, giải thích.

+) Ngôn ngữ : rõ ràng, chính xác, chặt chẽ, có sức thuyết phục.

* Ghi nhớ/ 117

HĐ 2. HDHS luyện tập:

- HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài, trình bày.

- GV sửa chữa bổ sung.

- HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài.

- GV hướng dẫn hs làm bài tập 3.

II. Luyện tập:

1. Bài tập 1/117

- Văn bản “ Khởi nghĩa Nông Văn Vân” cung cấp kiến thức lịch sử về cuộc khởi nghĩa.

- Văn bản “ Con giun đất” cung cấp kiến thức khoa học sinh vật về con giun đất.

→ Cả hai văn bản này đều là văn bản thuyết minh.

2. Bài tập 2/117

- Văn bản “Thông tin về ngày trái đất năm 2000” là một văn bản đề xuất một hoạt động tích cực bảo vệ môi trường. Yếu tố thuyết minh để nói rõ tác hại của bao nilon làm cho đề nghị có tính thuyết phục cao.

3. Bài tập 3/118

- Các văn bản khác như tự sự, nghị luận, biểu cảm, nhiều lúc cũng cần yếu tố thuyết minh để trình bày giải thích cho rõ thêm làm cho văn bản giàu sức thuyết phục .