Giáo án Lịch Sử và Địa Lí lớp 5 Kết nối tri thức Bài 9: Triều Lý và việc định đô ở Thăng Long

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình 1 SGK tr.40.

- GV yêu cầu HS giới thiệu công trình trong hình theo gợi ý:

+ Bức ảnh chụp công trình kiến trúc nào?

+ Công trình đó có gì đặc biệt?

+ Công trình đó được xây dựng vào thời đại nào trong lịch sử Việt Nam?

- GV mời 2 -3 HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV nhận xét, chốt đáp án

+ Bức ảnh chụp Chùa Một Cột (Hà Nội).

+ Công trình có kiến trúc đặc biệt nhất Việt Nam khi ngôi chùa được xây dựng trên một cột gỗ giữa một hồ sen. Công trình được ví như một bông sen nở rộ giữa hồ sen.

+ Chùa Một Cột là công trình kiến trúc tiêu biểu của Triều Lý.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Triều đại nhà Lý không chỉ đưa đất nước đi tới phát triển cực thịnh mà còn là triều đại đánh dấu bước ngoặt lịch sử của dân tộc. Chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 9–Triều Lý và việc định đô ở Thăng Long.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu việc định đô ở Thăng Long của Triều Lý.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm được nội dung và ý nghĩa của Chiếu dời đô.

- Nêu được đóng góp của Lý Công Uẩn đối với dân tộc.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Nêu nội dung và ý nghĩa của Chiếu dời đô.

- GV dẫn dắt: Năm 1009, vua Lê Long Đĩnh mất, các quan trong Triều Tiền Lê đã tôn Lý Công Uẩn lên làm vua (tức vua Lý Thái Tổ), lập ra Triều Lý. Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội) và đổi tên là Thăng Long.

- GV yêu cầu HS quan sát hình 2 SGK tr.41 và đọc Tư liệu.

- GV giới thiệu cho HS về hình 2:Bản Chiếu dời đô trên bức bình phong tại Đền Đô (Bắc Ninh)

+ Cao 3,5 m, rộng hơn 8 m, được ghép lại từ 214 chữ Hán làm bằng gốm Bát Tràng.

+ Bức cuốn thư Chiếu dời đô ở Đền Đô được coi là bức chiếu bằng gốm lớn nhất Việt Nam.

+ Phần chính của bức cuốn thư là “Thiên đô chiếu” (Chiếu dời đô) do vua Lý Thái Tổ viết năm 1010 về việc chuyển kinh đô của nước Đại Cồ Việt từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội).

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm và thực hiện nhiệm vụ: Nêu nội dung chính và ý nghĩa của Chiếu dời đô.

- GV gọi 1 – 2 HS trình bày trước lớp. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức:

+ Nội dung của Chiếu dời đô đã nêu lí do, mục đích của việc dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Thăng Long). Việc dời đô dựa trên đánh giá khách quan của vua Lý Thái Tổ về điều kiện tự nhiên của thành Đại La với vị trí ở giữa đất trời, chính giữa nam bắc, đông tây, rộng, bằng phẳng, cao, sang sủa, xứng đáng là nơi “thượng đô kinh sư mãi muôn đời”.

+ Ý nghĩa của Chiếu dời đô: Thể hiện tầm nhìn sáng suốt của vua Lý Thái Tổ, đồng thời mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

- GV cho HS xem video “Thăng Long Kinh đô rồng bay”

https://youtu.be/WUt818TEkmA (3:29 đến 6:49)

- HS quan sát và lắng nghe.

- HS giới thiệu.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe.

- HS quan sát, đọc bài.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe nhiệm vụ.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video.