Giải VBT Ngữ Văn 6: Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ)

Trang trước Trang sau

Câu 1 (trang 57 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Câu 2, trang 67 SGK: Hình tượng Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua con mắt và cảm nghĩ của ai? Cách miêu tả đó có tác dụng gì đối với việc thể hiện tâm hồn cao đẹp của Bác Hồ và tấm lòng của anh bộ đội đối với lãnh tụ?

Trả lời:

- Hình tượng Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua con mắt và cảm nghĩ của anh đội viên

- Tác dụng của cách miêu tả đó được xác định như sau:

   + Là người tham dự vào chính sự việc nên sự việc mang tính xác thực cao

   + Làm cho hình tượng Bác Hồ hiện ra một cách tự nhiên

   + Làm cho hình tượng Bác Hồ hiện ra một cách gần gũi, thân thiết.

Câu 2 (trang 57-58 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Câu 3, trang 67 SGK: Bài thơ kể lại hai lần anh đội viên thức dậy nhìn thấy Bác không ngủ. Em hãy so sánh tâm trạng và cảm nghĩ của anh đội viên đối với Bác Hồ trong hai lần đó.

* Vì sao trong bài thơ tác giả không kể lần thứ hai? Qua cảm nghĩ của anh đội viên, hình ảnh Bác Hồ và tấm lòng của Bác đã được khắc họa sâu đậm như thế nào?

Trả lời:

Các từ chỉ tâm trạng anh đội viên Giải thích vì sao anh đội viên có tâm trạng đó
Lần thứ nhất thức dậy: thương, thổn thức, bồn chồn, lo, bề bộn Anh đội viên lo lắng cho sức khỏe của Bác, cảm động vì tấm lòng của Bác dành cho những người chiến sĩ, cho cuộc kháng chiến của dân tộc
Lần thứ ba thức dậy: hốt hoảng, giật mình, vui sướng Anh đội viên hoảng hốt, giật mình vì thấy bác vẫn còn thức, sau đó anh vui sướng vì thấu hiểu được tấm lòng, suy nghĩ của Bác và anh quyết định cùng chia sẻ với Bác

Câu 3 (trang 58 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Câu 4, trang 67 SGK: Hãy cho biết vì sao trong đoạn kết nhà thơ lại viết:

... Đêm nay Bác không ngủ

Vì một lẽ thường tình

Bác là Hồ Chí Minh

Trả lời:

Ý nghĩa của đọn kết được xác nhận trong các trường hợp dưới đây là:

   + Nhân cách Bác Hồ là một chân lí đơn giản mà lớn lao

   + Chăm lo cho nhân dân là lẽ sống của Bác

Câu 4 (trang 59 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Câu 5, trang 67 SGK: Bài thơ được làm theo thể thơ gì? Thể thơ ấy có thích hợp với cách kể chuyện của bài thơ không?

Trả lời:

- Bài thơ được làm theo thể thơ ngũ ngôn (năm chữ)

- Đặc điểm của thể thơ này là:

   + Số tiếng trong mỗi câu thơ: 5 tiếng

   + Số dòng trong mỗi khổ thơ: 4 dòng

   + Vần trong bài thơ bao gồm các loại: vần chân (gieo ở cuối câu thơ)

- Thể thơ này phù hợp với cách kể chuyện trong bài thơ

Câu 5 (trang 59 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Câu 6, trang 67 SGK: Tìm những từ láy trong bài và cho biết giá trị biểu cảm của một số từ láy mà em cho là đặc sắc.

Trả lời:

- Các từ láy trong bài thơ là: trầm ngâm, mơ màng, lồng lộng, thổn thức, thầm thì, bồn chồn, bề bộn, hốt hoảng, đinh ninh, phăng phắc, vội vàng, nằng nặc, lâm thâm, mênh mông.

- Các từ láy sau đây có giá trị biểu cảm đặc sắc:

   + đinh ninh, phăng phắc: gợi ra sự ngưng lại của hành động, nỗi lo lắng cho nhân dân khiến Bác lặng người.

   + nằng nặc: thể hiện sự lo lắng của anh đội viên dành cho Bác

   + mênh mông: thể hiện sự vui sướng trong lòng anh đội viên khi hiểu được tấm lòng của Bác và có thể sẻ chia cùng Bác.

Câu 6 (trang 60 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Đêm nay Bác không ngủ là bài thơ trữ tình hay bài thơ tự sự? Vì sao?

Trả lời:

- Đêm nay Bác không ngủ là bài thơ tự sự. Bài thơ kể lại một câu chuyện với cốt truyện, tình tiết đầy đủ. Qua bài thơ ta thấy được những sự việc, hành động và các mối quan hệ giữa con người với con người.

Câu 7 (trang 60 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2): Bài thơ dựa theo thể thơ của hát dặm Nghệ Tĩnh. Hãy viết tóm tắt một số hiểu biết của em về hát dặm, đặc biệt là về thể thơ năm chữ rất phổ biến trong hát dặm.

Trả lời:

- Dặm là thể hát nói, bằng thơ ngụ ngôn (thơ / vè 5 chữ). Đây là thể hát có tiết tấu rõ ràng, có phách mạnh phách nhẹ, có nhịp nội nhịp ngoại.Thông thường một bài dặm có nhiều khổ, mỗi khổ có 5 câu (câu 5 thường điệp lại câu 4), mỗi câu có 5 từ (không kể phụ âm đệm). Dặm rất giàu tính tự sự, tự tình, kể lể khuyên răn, phân trần bày giải. Cũng có loại dặm dí dỏm khôi hài, châm biếm trào lộng và có cả dặm trữ tình giao duyên. "Dặm" có nghĩa là ghép vào, xen kẽ với nhau, thường 2 hay 3 người hát đối diện nhau hát. Các làn điệu của hát dặm như: Dặm xẩm, dặm nối, dặm vè, dặm điên, dặm của quyền, dặm kể.

Các bài giải vở bài tập Ngữ Văn lớp 6 (VBT Ngữ Văn 6) khác:

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

Trang trước Trang sau
Giải bài tập lớp 6 sách mới các môn học