Lịch Sử 11 Bài 12 Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều

1. Nước Đức và cao trào cách mạng 1918 – 1923

a. Tình hình nước Đức trong những năm 1918 – 1923

- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Đức là nước bại trận,bị chiến tranh tàn phá nghiêm trọng; mâu thuẫn xã hội gay gắt ⇒ cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng 11/1918 đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập chế độ cộng hòa tư sản (Cộng hòa Vaima).

- Tháng 6/1919, Đức kí hòa ước Véc-xai với những điều khoản hết sức nặng nề:

+ Nước Đức mất hết 1/8 đất đai, gần 1/12 dân số, 1/3 mỏ sắt, gần 1/3 mỏ than, 2/5 sản lượng gang, gần 1/3 sản lượng thép và gần 1/7 diện tích trồng trọt.

+ Đức phải bồi thường một khoản chiến phí là 100 tỷ mác.

⇒ Nước Đức lâm vào tình trạng khủng hoảng, kiệt quệ:

+ Đồng Mác sụt giá nghiêm trọng.

Lạm phát ở Đức năm 1920 – trẻ em dùng tiền làm diều giấy

+ Đời sống các tầng lớp nhân dân khó khăn, khổ cực.

b. Cao trào cách mạng 1918 – 1923

- Từ 1919 - 1923 phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân, nhân dân lao động Đức dâng cao dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng Cộng sản Đức => đỉnh cao là sự ra đời của nhà nước Cộng Hoà Ba-vi-e (1919),...

- Từ 10/1923 cao trào cách mạng tạm lắng do sự đàn áp của chính quyền tư sản.

- Từ cuối năm 1923 kinh tế, chính trị, xã hội Đức ổn định.

* Về kinh tế

- Năm 1925, sản xuất công nghiệp Đức phát triển mạnh và đến năm 1929 đã đứng đầu châu Âu.

- Quá trình tập trung sản xuất diễn ra mạnh, các tập đoàn tư bản lớn xuất hiện, thâu tóm các ngành kinh tế chính.

* Chính trị:

+ Đối nội: chế độ cộng hòa Vaima được củng cố, quyền lực của giới tư bản độc quyền được tăng cường. Đàn áp phong trào đấu tranh của công nhân, công khai tuyên truyền tư tưởng phục thù cho nước Đức.

+ Đối ngoại: vị trí quốc tế của Đức được phục hồi. Đức tham gia Hội Quốc liên, ký kế một số Hiệp ước với các nước tư bản châu Âu và Liên Xô.

1. Khủng hoảng kinh tế và quá Đảng Quốc xã lên cầm quyền

- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới cuối năm 1929 đã giáng đòn nặng nề làm kinh tế - chính trị - xã hội, Đức khủng hoảng trầm trọng => giai cấp tư sản không đủ sức mạnh để duy trì chế độ cộng hòa tư sản.

- Các thế lực phản động, hiếu chiến, đặc biệt là Đảng Quốc xã này càng mở rộng ảnh hưởng trong quần chúng.

- Đảng Cộng sản Đức kiên quyết đấu tranh song không ngăn cản được quá trình bành trưởng ảnh hưởng của Đảng Quốc xã.

- Ngày 30/1/1933, Hit-le lên làm Thủ tướng. Chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức.

Tổng thống Hin-đen-bua trao quyền thủ tướng chi Hít-le (30/1/1933)

2. Nước Đức trong những năm 1933 - 1939

* Chính trị

- Công khai khủng bố của Đảng phái dân chủ tiến bộ, đặt Đảng Cộng sản ra ngoài vòng pháp luật.

- Thủ tiêu nền cộng hòa Viama, thiết lập nền chuyên chính độc tài do Hit-le làm thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối. Năm 1934 Tổng thống Hin-đen-bua qua đời. Hit-le tuyên bố hủy bỏ hoàn toàn nền cộng hòa Vaima, thay vào đó là nền “Chuyên chế độc tài khủng bố công khai” mà Hit-le là thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối.

* Kinh tế

- Tổ chức nền kinh tế theo hướng tập trung mệnh lệnh, phục vụ nhu cầu quân sự.

- Thành lập Hội đồng kinh tế (7/1933); các ngành công nghiệp dần được phục hồi và hoạt động khẩn trương, đặc biệt là công nghiệp quân sự,...

* Đối ngoại: tăng cường các hoạt động chuẩn bị chiến tranh:

- Rút khỏi Hội Quốc liên để được tự do hành động (tháng 10/1933).

- Ra lệnh tổng động viên quân dịch (1935), xây dựng nước Đức trở thành một trại lính khổng lồ.

- Kí với Nhật Bản “ Hiệp ước chống Quốc tế Cộng sản” hình thành khối phát xít Đức - Italia - Nhật Bản.

Một cuộc duyệt binh của Đức Quốc xã