Thí nghiệm 6. Phản ứng thuỷ phân tinh bột

Thí nghiệm

Hiện tượng

Giải thích

Cho vào ống nghiệm (1) khoảng 3 mL dung dịch hồ tinh bột 2% và 1 mL dung dịch H₂SO₄ 10%, lắc đều rồi đặt ống nghiệm trong nồi nước nóng.

Quá trình thủy phân tinh bột

Cho vào ống nghiệm (2) 1 mL dung dịch I₂, trong KI. Sau khoảng 20 phút, hút lấy 1 – 2 giọt dung dịch trong ống nghiệm (1) nhỏ vào ống nghiệm (2). Nếu dung dịch thu được có màu vàng thì lấy ống nghiệm (1) ra khỏi nồi nước. Nếu dung dịch có màu xanh tím thì đề thêm khoảng 5 phút trong nồi nước nóng và tiếp tục thử màu với dung dịch I₂ trong KI như trên.

- Dung dịch trong ống nghiệm (1) có màu vàng (màu của dung dịch I₂ trong KI) vì tinh bột bị thủy phân trong môi trường acid tạo glucose không có phản ứng với I₂ trong KI

- Nếu dung dịch có màu xanh tím tức là ống nghiệm (1) phản ứng thủy phân tinh bột chưa xảy ra hoàn toàn.

Lấy khoảng 1 mL dung dịch đã thuỷ phân sang ống nghiệm (3), thêm dần từng giọt dung dịch NaOH 10% cho đến môi trường kiềm (thử bằng cách dùng đũa thuỷ tinh chấm dung dịch lên giấy quỳ tím sao cho quỳ tím chuyển thành màu xanh). Thêm tiếp vào ống nghiệm (3) vài giọt dung dịch CuSO₄ 5%, lắc đều rồi đun nóng ống nghiệm.

- Xuất hiện kết tủa xanh.

- Đun nóng xuất hiện kết tủa đỏ gạch.

- Dung dịch CuSO₄ tác dụng với dung dịch NaOH tạo kết tủa Cu(OH)₂ màu xanh.

CuSO₄ + 2NaOH ⟶ Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

- Đun nóng dung dịch sản phẩm thủy phân tinh bột (chứa glucose) và Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm sẽ xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch do Cu(OH)₂ bị khử thành Cu₂O. (Tính chất của nhóm chức aldehyde)

CH₂OH[CHOH]₄CHO + 2Cu(OH)₂ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₂OH[CHOH]₄COONa + Cu₂O + 3H₂O